پس زدن و شکست ایمپلنت دندان: 9 علت اصلی + علائم و روشهای درمان

چکیده مطلب

آیا تا به حال به این موضوع فکر کرده اید که چه عواملی می توانند در شکست ایمپلنت دندان نقش داشته باشند؟ آیا علائم نشان دهنده پس زدن ایمپلنت را می شناسید؟ در صورتی که این درمان با شکست مواجه شود، آیا می توان از روش های دیگری برای پر کردن جای خالی دندان از دست رفته استفاده کرد؟
در این مقاله از کلینیک دندانپزشکی دکتر جوادیان قصد داریم تا شما را با علل، علائم و راه های درمان شکست این روش جایگزینی دندان آشنا کنیم. پس با ما همراه باشید تا اطلاعات لازم و مفید در این زمینه را به دست آورید.

شکست ایمپلنت دندان چیست؟

ایمپلنت دندان بهترین و مناسب ترین روش برای جایگزین کردن دندان های از دست رفته می باشد. این درمان در حدود 95% موفقیت آمیز می باشد و در سایر موارد ممکن است بر اثر علل ساده و یا پیچیده ای مانند کاندیدای مناسب ایمپلنت نبودن، نداشتن تراکم کافی استخوان، عدم رعایت بهداشت دهان و دندان و ... با شکست مواجه شود و فرد ناچار به خارج کردن آن از دهان و استفاده از روش های دیگر برای پر کردن جای خالی دندان از دست رفته شود. در ادامه این مطلب مواردی که می توانند در این اتفاق نقش داشته باشند را به طور کامل معرفی کرده و به شرح آن ها پرداخته ایم.

علائم پس زدن ایمپلنت و شکست درمان

پس زدن ایمپلنت بسته به علت آن می تواند با علائم مختلفی خود را نشان دهد که این علائم ممکن است به تنهایی و یا به همراه چند نشانه دیگر ظاهر شوند. در ادامه به معرفی و توضیح آن ها می پردازیم:

1. احساس درد

   احساس درد و ناراحتی بعد از کاشت ایمپلنت طبیعی است، اما در شرایطی که این درد با مصرف داروهای مسکن بهبود پیدا نکند و بیش از 5 تا 7 روز باقی بماند، می تواند نشان دهنده پس زدن ایمپلنت و موفقیت آمیز نبودن درمان باشد. در این صورت بیمار باید به کلینیک دندانپزشکی مراجعه نماید تا معاینات و درمان های لازم انجام شوند.

2. ملتهب شدن لثه

   گرچه پس از کاشت ایمپلنت به وجود آمدن مقداری تورم و التهاب لثه طبیعی می باشد، اما اگر این تورم و التهاب به صورت مداوم باقی بماند و از شدت آن کم نشود، می تواند نشان دهنده پس زدن ایمپلنت دندان باشد. یکی از علائم اصلی عفونت لثه، قرمز و متورم شدن آن می باشد. با مشاهده این علائم باید فورا به کلینیک دندانپزشکی مراجعه کنید تا درمان های لازم را دریافت کنید و در مدت زمان کوتاه تری به بهبودی کامل دست یابید. عفونت می تواند به سرعت گسترش پیدا کند و مشکلات جدی تری را به وجود آورد. پیشرفت عفونت موجب دشوارتر شدن روند درمان و تجربه درد زیادی خواهد شد، پس بهتر است که علائم آن را جدی بگیرید.

3. ایجاد مشکل در غذا خوردن

   ایمپلنت های دندانی همانند دندان های طبیعی فرد عمل کرده و در واقع بیمار احساس وجود جسم خارجی در دهان خود نخواهد داشت و به راحتی می تواند صحبت کند و غذا بخورد. اما در مواردی به دلیل شکست ایمپلنت فرد ممکن است علائمی از جمله احساس درد هنگام گاز گرفتن غذا و یا جویدن آن، سخت شدن عمل جویدن و همچنین مشاهده گیر کردن غذا در زیر تاج ایمپلنت را مشاهده کند که در این صورت باید این موضوع را با دندانپزشک خود در میان بگذارد تا اقدامات درمانی لازم انجام شوند و از بروز عوارض بعدی که می توانند خطرناک باشند، پیشگیری شود.

علل شکست ایمپلنت دندان

شکست ایمپلنت دندان می تواند هم در کوتاه مدت و هم در بلند مدت رخ دهد. دلیل این اتفاق در مدت زمان کوتاهی پس از کاشت ایمپلنت ممکن است نپذیرفتن این جسم خارجی توسط بدن باشد. اما پس زدن ایمپلنت پس از پایان دوره درمان و در طولانی مدت می تواند به دلیل عدم رعایت بهداشت دهان و دندان باشد. در ادامه به معرفی عللی که می توانند سبب پس زدن ایمپلنت دندان شوند، می پردازیم:

1. آبسه لثه بعد از کاشت ایمپلنت

   آبسه لثه نوعی عفونت باکتریایی می باشد که شایع ترین علت ایجاد آن برخورد یک جسم خارجی با لثه است. از علائم ایجاد آن می توان احساس درد، التهاب و تورم در لثه را نام برد. آبسه می تواند یکی از علل پس از زدن ایمپلنت باشد به همین دلیل در صورتی که پس از کاشت ایمپلنت این علائم را مشاهده کردید، حتما موضوع را با دندانپزشک خود درمیان بگذارید تا با انجام معاینات لازم، وضعیت آن را بررسی کند. تشخیص آبسه لثه در مراحل اولیه راحت تر و بدون نیاز به خارج کردن ایمپلنت از دهان قابل درمان خواهد بود. به طور مثال تحلیل رفتن بافت لثه می تواند موجب ایجاد عفونت و گسترش یافتن و رسیدن آن به استخوان فک شود، بنابراین در صورتی که این عارضه به موقع تشخیص داده شود، دندانپزشک اقدامات درمانی لازم را که می توانند شامل پیوند لثه باشند، سریع تر و بدون نیاز به خارج کردن پایه ایمپلنت انجام خواهد داد.

2. پس زدن پایه ایمپلنت

   یکی از مشکلاتی که ممکن است مدت زمان کوتاهی پس از کاشت ایمپلنت و یا پس از گذشت مدت زمان بیشتری رخ دهد، پس زدن پایه ایمپلنت توسط بدن می باشد. در صورتی که پس از انجام این روش جایگزینی دندان دردی را تجربه کنید که با استفاده از قرص های مسکن قابل درمان باشد، جای نگرانی ندارد. اما اگر پس از گذشت 5 تا 7 روز، دردی را تجربه کنید که به کمک این داروها تسکین نیابد، باید موضوع را با ایمپلنتوژیست خود در میان بگذارید.

3. جابجایی های میکرو در پایه ایمپلنت دندان

   یکی از موارد مهمی که دندانپزشک حین نصب پایه ایمپلنت باید به آن توجه زیادی داشته باشد، محل صحیح قرار گیری آن است. در صورتی که پایه ایمپلنت به درستی در محل صحیح خود قرار نگیرد دچار جابجایی های میکرو می شود که در نهایت منجر به شکست ایمپلنت دندان می گردد.
   این اتفاق اغلب در ایمپلنت های فوری دندان رخ می دهد. در کاشت ایمپلنت فوری، تاج دندان بلافاصله پس از قرار دادن پایه در فک بر روی آن نصب می شود که این امر موجب وارد شدن فشار زیاد به پایه، حرکت کردن و جوش نخوردن آن با استخوان فک می شود. این در حالی است که به طور معمول تاج را پس از گذشت چند ماه و بعد از جوش خوردن کامل پایه به استخوان فک، در محل خود نصب می کنند.

4. شکستن تاج ایمپلنت

   اتفاقاتی مانند ترک خوردن و یا شکستن بخشی از تاج دندان و یا اباتمنت باعث شل شدن تاج می شود که این امر می تواند از دلایل شکست ایمپلنت دندان به شمار آید. در این شرایط دندانپزشک اقدام به تعویض تاج و اباتمنت می نماید.

5. کافی نبودن تراکم استخوان فک

   یکی از اصلی ترین و مهم ترین شرایط برای کاشت ایمپلنت، داشتن تراکم کافی استخوان فک می باشد. در صورتی که بیمار تراکم استخوان کافی نداشته باشد و یا به پوکی استخوان مبتلا باشد، نمی تواند از این روش برای جایگزینی دندان از دست رفته خود استفاده کند، زیرا در این شرایط پایه به استخوان فک جوش نمی خورد و ایمپلنت دندان شکست می خورد. به همین دلیل تشخیص تراکم استخوان کافی توسط دندانپزشک پیش از شروع فرایند کاشت، از اهمیت بالایی برخوردار است.

6. واکنش های آلرژیک بدن

   گرچه فلز تیتانیوم با بدن سازگاری بالایی دارد، اما در برخی افراد ممکن است بدن به آن واکنش نشان دهد که این اتفاق می تواند منجر به شکست ایمپلنت دندان شود. به همین دلیل توصیه می شود که در صورتی که بیمار پس از کاشت ایمپلنت علائمی از قبیل تورم و احساس خارش در دهان و همچنین از دست دادن حس چشایی را تجربه کند، فورا به کلینیک دندانپزشکی مراجعه نماید تا اقدامات لازم صورت گیرند. این اتفاق می تواند موجب پس زدن ایمپلنت دندان شود. اقدامات درمانی لازم که ممکن است توسط دندانپزشک به کار گرفته شوند، می توانند شامل خارج کردن پایه ایمپلنت از دهان و جایگزین کردن آن با پایه های دیگر و یا پیشنهاد دادن جایگزین کردن دندان از دست رفته با استفاده از سایر روش ها باشد.

7. عفونت کردن پایه ایمپلنت

   عفونت می تواند در حین کاشت پایه ایمپلنت بر اثر آلودگی ابزار های دندانپزشکی ایجاد شود و در ناحیه تحت جراحی گسترش پیدا کند. علاوه بر این مواردی از قبیل مصرف سیگار، رعایت نکردن بهداشت دهان و دندان، ابتلا به برخی بیماری های خاص می تواند در ایجاد عفونت نقش داشته باشند. این عارضه می تواند یکی از علل شکست ایمپلنت دندان و عدم جوش خوردن پایه با استخوان فک باشد و با علائمی از قبیل لق شدن و شل شدن ایمپلنت، قرمز و متورم شدن لثه در اطراف پایه ایمپلنت، احساس درد و ناراحتی هنگام جویدن و یا گاز گرفتن غذا، گیر کردن غذا در زیر تاج ایمپلنت و همچنین ایجاد مشکل در عمل جویدن و خوردن غذا همراه می باشد. مشاهده هر کدام از این علائم به صورت جداگانه و یا ترکیبی از آن ها می تواند نشان دهنده عفونت و شکست ایمپلنت باشد.

8. رعایت نکردن دستورات دندانپزشک

   دندانپزشک پس از کاشت ایمپلنت توصیه ها و نکات مراقبتی را به بیمار آموزش می دهد تا به بهبود سریع تر و موفقیت درمان کمک کند. در صورتی که بیمار به این نکات توجه نکند و به درستی آن ها را انجام ندهد، احتمال شکست درمان ایمپلنت دندان وجود خواهد داشت.

9. عفونت کردن پیچ ایمپلنت

   این اتفاق یکی دیگر از دلایلی است که می تواند سبب شکست این درمان شود. قرار دادن پیچ ایمپلنت در نزدیگی رشته های عصبی در فک می تواند موجب آسیب رساندن به آن ها شود. این آسیب به طور معمول با علائمی از قبیل بی حسی و خارش در دهان همراه می باشد.

درمان پس زدن ایمپلنت چگونه انجام می شود؟

نوع درمان پس زدن ایمپلنت دندان با توجه به علت ایجاد آن تعیین می شود. در مواردی که واکنش های آلرژیک بدن به تیتانیوم دلیل این اتفاق باشد، تنها راه حل پیش روی دندانپزشک خارج کردن پایه تیتانیومی از محل خود و جایگزین کردن دندان با استفاده از روش های دیگر می باشد. پس از خارج کردن ایمپلنت از محل خود، به بیمار توصیه می شود که از مصرف سیگار خودداری نماید، بهداشت دهان و دندان خود را به خوبی رعایت کند و همچنین غذاهای حاوی کلسیم مانند شیر، پرتقال، دانه چیا، اسفناج، پنیر و ... را برای تقویت استخوان فک مصرف کند. در ادامه روش های درمان این عارضه را معرفی کرده و آن ها رو مورد بررسی قرار می دهیم:

1. استفاده از پایه ایمپلنت سرامیکی

   در مواردی که علت پس زدن ایمپلنت واکنش و حساسیت بدن به جنس پایه باشد، استفاده از پایه های ایمپلنت سرامیکی پیشنهاد می شود. این پایه ها می توانند جایگزین مناسبی برای پایه های تیتانیومی باشند. پس از واکنش بدن، دندانپزشک پایه تیتانیومی را از محل خود خارج کرده و به بیمار توصیه های لازم را درباره مراقبت از محل جراحی و درمان علائم ارائه می دهد. پس از حاصل شدن بهبودی کامل، دندانپزشک اقدام به قرار دادن پایه ایمپلنت سرامیکی در جای خالی دندان می نماید.

2. استفاده از بریج دندان

   بریج های دندانی نوعی پروتز های مصنوعی هستند که برای پر کردن فضای خالی دندان های از دست رفته مورد استفاده قرار می گیرند. نصب پل های دندانی گاهی نیاز به تراشیدن دندان های مجاور، جهت استفاده از آن ها به عنوان تکیه گاه وجود خواهد داشت، اما در برخی موارد نیاز به تراشیدن دندان های مجاور نیست و می توان دندان مصنوعی را به دو دندان مجاور خود تکیه داد.

3. استفاده از دندان مصنوعی متحرک

   در برخی موارد می توان ایمپلنت های پس زده را با استفاده از دندان های مصنوعی متحرک جایگزین کرد. دندان مصنوعی متحرک در واقع نوعی پروتز است که از لثه و بافت ها به عنوان تکیه گاه استفاده می کند و شامل دو نوع کامل و نیمه می باشد. دندان مصنوعی نیمه زمانی مورد استفاده قرار می گیرد که چند عدد از دندان ها افتاده باشند و کاربرد دندان مصنوعی کامل زمانی است که همه دندان ها کشیده شده و یا افتاده باشند. این دندان ها به این دلیل متحرک نامیده می شوند که می توان آن ها را از دهان خارج کرد. هزینه استفاده از این روش در مقایسه با هزینه ایمپلنت و بریج بسیار کمتر می باشد.

نقش دندانپزشک در شکست ایمپلنت

شاید برایتان جالب باشد که بدانید دندانپزشک متخصص ایمپلنت می تواند در موفقیت آمیز بودن این درمان و یا شکست آن نقش داشته باشد. تشخیص اینکه بیمار کاندیدای مناسب استفاده از این روش می باشد یا خیر، بر عهده دندانپزشک می باشد. نداشتن تراکم کافی استخوان فک، نداشتن سلامت کافی لثه و ابتلا به بیماری های دهان و دندان از مواردی هستند که ایمپلنتوژیست باید به آن ها توجه کند و در صورت عدم تشخیص و یا نادیده گرفتن آن ها و عدم انجام اقدامات درمانی لازم توسط او، این درمان شکست می خورد. همچنین عدم رعایت بهداشت و استریل نبودن ابزار دندانپزشکی می تواند منجر به ایجاد عفونت و پس زدن ایمپلنت شود. با توجه به توضیحات ارائه شده می توان به اهمیت نقش دندانپزشک در موفقیت و یا شکست این درمان پی برد.

سوالات متداول

1. کدام بیماری ها و شرایط دیگر ممکن است در پس زدن ایمپلنت نقش داشته باشند؟

   بیماری هایی از قبیل دیابت، پوکی استخوان، سرطان و بیماری لثه می توانند در پس زدن ایمپلنت نقش داشته باشند. علاوه بر این شرایطی از قبیل سیگار کشیدن، دندان قروچه، مصرف برخی دارو ها، قرار نگرفتن پایه ایمپلنت در محل مناسب، بهداشت دهان و دندان ضعیف و همچنین جایگذاری ضعیف ایمپلنت در این اتفاق موثر هستند.

2. آیا پیشگیری از شکست ایمپلنت دندان امکان پذیر است؟

   با توجه به توضیحات ارائه شده در بخش علل شکست این درمان که پیش تر به آن ها اشاره کردیم، می توان گفت که همیشه نمی توان از این اتفاق پیشگیری کرد. اما انجام کار هایی مانند دقت در انتخاب دندانپزشک متخصص و ماهر، رعایت بهداشت دهان و دندان و فراموش نکردن مسواک زدن و نخ دندان کشیدن، داشتن رژیم غذایی مناسب و همچنین عدم مصرف سیگار و مشروبات الکلی در موفقیت این درمان بسیار موثر خواهد بود.

3. علت درد ایمپلنت بعد از یکسال چیست؟

   از علل ایجاد این درد می توان به وجود عفونت، شل شدن ایمپلنت و پس زدن آن اشاره کرد.

4. احتمال شکست ایمپلنت چقدر است؟

   احتمال شکست این درمان بسیار کم و در حدود 5% می باشد.

5. علت بالاتر بودن احتمال شکست ایمپلنت در افراد سیگاری در مقایسه با سایر افراد چیست؟

   علت این موضوع این است که مصرف سیگار باعث ایجاد بیماری های دهان و دندان و تحلیل رفتن لثه می شود که در واقع به مرور بافتی که از پایه ایمپلنت محافظت می کند، ضعیف می شود و موجب شکست این درمان می گردد. افراد سیگاری 4 برابر سایر افراد دچار شکست ایمپلنت دندان می شوند.