چند نوع دندان مصنوعی داریم؟
به طور کلی ما دو دسته پروتز دندان مصنوعی برای جایگزین کردن دندان ها داریم. آن ها یا ثابت هستند یا متحرک. که البته هر کدام از این دو دسته نیز ممکن است زیر دسته هایی داشته باشند.
پروتز دندان مصنوعی کامل
بیشتر افراد به دلیل کهولت سن و یا برخی بیماری ها بیشتر دندان های خود را از دست می دهند. اگر تقریبا تمام دندان ها از دست رفته باشد برای جایگزین کردن آن ها از پرتز دندان مصنوعی کامل استفاده می شود. این پروتزها یا متحرک هستند یا ثابت. در ادامه هر دو نوع به همراه تصاویر و ویدئو معرفی شده اند.
کاملِ متحرک
به این پروتزها در اصطلاح دست دندان گفته می شود. یک ست کامل از دندان ها با پایه لثه ای که روی قوس فکی قرار میگیرند. آن ها کاملا متحرک هستند و خودتان می توانید هر زمان که بخواهید آن ها را بردارید و دوباره استفاده کنید. اگر تمام دندان های فک بالا را از دست داده باشید و هنوز در فک پایین دندان داشته باشید می توانید تنها برای فک بالا دندان متحرک سفارش دهید اینگونه شما تنها نیم دست دندان را دارید اما اگر در هر دو فک دندانی نداشته باشید شما یک دست کامل دندان مصنوعی فک بالا و پایین خوهید داشت.
کاملِ ثابت
به دلیل ارزان بودن و سهولت استفاده، بیشتر افراد ترجیح می دهند که از پروتز کامل استفاده کنند. اما اگر شما شخصی هستید که با پرداخت هزینه بالا مشکل ندارید دندان مصنوعی ثابت برایتان گزینه بهتری است.
این در واقع پروتزی است که به طور کامل روی قوس فکی شما قرار گرفته و دیگر تکان نمی خورد یا نمی‌لغزد. صحبت کردن با آن راحت است، و به راحتی می توانید با آن غذا بجوید. تقریبا بهترین جایگزین تمام دندان های از دست رفته است.
پروتز دندان مصنوعی ثابت برای اینکه ثابت شود به چسب یا چیزی مشابه با چسب نیازی ندارد بلکه به ایمپلنت نیاز دارد. ابتدا چند ایمپلنت دندان در چند جای مختلف قوس فکی کاشته می شود و سپس پروتز که به آن اوردنچر گفته می شود را روی ایمپلنت ها سوار می کنند. با اینکار پروتز دیگر تکان نمی خورد و هر زمان که خودتان بخواهید پروتز را بردارید، به راحتی و تنها با مقداری وارد کردن فشار آن را بر می دارید.
پروتز دندان مصنوعی پارسیل یا تکه ای
زمانی که افراد تمام دندان های خود را از دست نداده و هنوز تعدادی از آن ها را در قوس فکی داشته باشند، به جای استفاده از پروتز کامل، از دندان مصنوعی پارسیل یا تکه ای استفاده می کنند. پارسیل به معنی ناکامل است و می تواند تا 20 دندان از دست رفته را پوشش داده و جایگزین کند. در ادامه با انواع دندان مصنوعی پارسیل آشنا خواهید شد.
پارسیل آکریلیکی
پروتز پارسیل آکریلیکی از رایجترین انواع دندان مصنوعی تکه ای است. بخش پایه یا همان لثه این پروتز از جنس آکریلیک است. آکریلیک نوع ماده پلیمری است که قوامی جامد دارد و نسبتا سخت است اما نه به آن اندازه که باعث ناراحتی لثه شود.
پارسیل ژله ای یا فلکسی
تقریبا محبوب ترین شکل دندان های مصنوعی، دندان های پارسیل ژله ای هستند. پایه یا بخش لثه این پروتز ها به جای اینکه از آکریلیک ساخته شود، از مواد قابلا انعطاف و نرمی تولید می شود. این مواد باعث می شوند که هم لثه راحتی بیشتری داشته باشد و هم احتمال شکستگی پروتز کاهش پیدا کند.
افرادی که یک یا بیش از یک دندان خود را از دست داده اند می توانند با دندان مصنوعی ژله ای یا فلکسی جای آن ها را پر کنند. با این حال اگر شما شخصی هستید که تمام دندان های خود را از دست داده اید نمی توانید این پروتزها را داشته باشید زیرا به دلیل انعطاف پذیری بالا و گیر نامناسب تمام دندان ها، امکان فیکس شدن آن ها روی لثه کم است.
پارسیل پایه فلزی
یکی از قدیمی ترین انواع دندان مصنوعی، پروتزهای پایه فلزی هستند. پایه این پروتزها ترکیبی از آلیاژ فلزی و آکریلیک است. آلیاژ معمولا از جنس کروم و کبالت است به همین این پروتزها در ایران با نام دندان مصنوعی کروم و کبالت نیز شناخته می شود.
گیره این پروتزها نیز فلزی است و به اطراف دندان های خلفی گیر می کند. معمولا پارسیل کروم و کبالت مناسبِ افرادی است که دندان های آسیاب خود را از دست داده اند. از آنجا که شکل و فرم فلزی این پروتزها چندان زیبا به نظر نمی رسد امروزه کمتر مورد استفاده قرار می گیرند و به جای آن ها بیشتر از پروتزهای تکه ای فلکسی یا همان
ژله ای استفاده می شود.
دندان مصنوعی فوری چیست؟
دندان های مصنوعی فوری یا پروتزهای فوری که به عنوان پروتزهای موقت نیز شناخته می شوند، گزینه هایی هستند که از همان روزی که دندان های خراب را کشیدید، می توانید از آنها بهره مند شوید. این پروتزها طراحی شده اند تا زمان آماده سازی برای پروتزهای معمولی یا حداقل تا چند ماه اول پس از خروج دندان، به عنوان گزینه های موقت مورد استفاده قرار گیرند.
برخلاف پروتزهای دائمی، پروتزهای فوری به صورت سفارشی روی دهان نصب نمی شوند، بنابراین به درستی روی لثه قرار نمی گیرند. این پروتزها موقتی طراحی شده اند و تا زمان آماده شدن پروتزهای دائمی یا حداقل ۶ تا ۸ ماه مورد استفاده قرار می گیرند.
تفاوت اساسی بین دندان های مصنوعی فوری و پروتز معمولی یا دائمی این است که دندان های مصنوعی فوری، موقت هستند. این نوع پروتز برای برخی افراد ضروری است. زیرا قبل از اینکه دندانپزشک پروتزهای جدید را ارائه دهد، لازم است که لثه ها بهبود یابد. این پروتزها برخی از عملکردهای دندانی را ارائه می دهند و به زیبایی دهان کمک می کنند. با این حال، تفاوت های مهمی بین دندان مصنوعی فوری و پروتزهای معمولی وجود دارد.
کدام پروتز دندان برای من مناسب است؟
اینکه دقیقا کدام نوع پروتز برای جایگزین کردن دندان های شما مناسب است اول به تعداد دندان های از دست رفته شما، دوم به تریج شما و سوم به تشخیص دندانپزشک بستگی دارد. بهتر است قبل از اقدام برای داشتن هر نوع دندان مصنوعی ابتدا با یک متخصص پروتزهای دندانی مشورت کنید.
یک متخصص پروتزهای دندانی، در واقع دندانپزشکی است که به طور کامل تنها با ترمیم دندان و جایگزین کردن دندان های از دست رفته با مواد مختلف سر و کار دارد و بهترین دندانپزشکی است که می توانید به آن مراجعه کنید.
چطور برای داشتن پروتز دندان مصنوعی اقدام کنیم؟
سابق بر این افراد بدون مراجعه به دندانپزشک تنها به نزد یک دندانساز تجربی و یا یک تکنسین دندانسازی مراجعه می کردند. اما امروزه مردم تریج می دهند ابتدا و پیش از هر چیزی به دندانپزشک یا متخصص پروتز مراجعه کنند.
متخصص دهان و دندان را بررسی می کند. جایگاه دقیق دندان های از دست رفته را مشخص کرده و به شما می گوید کدام پروتز برای شما مناسب تر است.
در مرحله بعدی از دندان ها قالب گرفته می شود تا بر اساس قالب دندان مصنوعی برای شما ساخته شود. دندان مصنوعی در نهایت آماده شده و جهت قرار گیری در دهان شما تنظیم می شود. این روند ممکن است چند هفته طول بکشد.
هزینه دندان مصنوعی چقدر است؟
بسته به اینکه شما قصد دارید چه پروتزی سفارش دهید هزینه ها نیز متغییر است. کمترین هزینه برای پروتزهای پارسیل است و بیشترین هزینه نیز متعلق به پروتزهای ثابت بر پایه ایمپلنت است.
راهنمای تغذیه برای دارندگان دندان مصنوعی
استفاده از پروتز دندانی در ابتدا ممکن است فرآیند غذا خوردن را کمی دشوار سازد، اما با گذشت زمان، این مشکل برطرف شده و بیمار به تدریج با پروتز خود انس می گیرد. اگرچه این انس گرفتن ممکن است کمی به طول انجامد، اما داشتن یک برنامه غذایی مناسب در هفته های اولیه می تواند بسیار مفید باشد. توصیه می شود که در این دوره، به نکات زیر توجه کنید:
- غذاهای نرم را در اولویت قرار دهید و از مصرف غذاهای سخت و جامد خودداری کنید یا آنها را به قطعات ریزتر تقسیم کنید.
- غذا را به آرامی و با استفاده از هر دو طرف دهان بجوید.
- از جویدن آدامس با دندان مصنوعی خودداری کنید.
- از نوشیدن مایعات بسیار داغ پرهیز کند، زیرا حرارت زیاد می تواند به پروتز آسیب برساند.
- از خوردن غذاهای چسبنده که ممکن است به پروتز بچسبند، اجتناب کنید.
- هنگام خوردن غذاهای دارای استخوان، دقت بیشتری به خرج دهید.
- از خوردن لقمه های بزرگ که ممکن است جویدن آنها دشوار باشد، پرهیز کنید.
- در زمان گاز زدن به غذا، از انجام حرکات کششی با دهان خودداری کند تا فشار کمتری به پروتز وارد شود.
پاسخ به سوالات رایج درباره انواع پروتزهای دندان مصنوعی
از آنجا که جوانان معمولا در صورت از دست دادن دندان، فقط تعداد معدودی از آن ها را از دست می دهند بهتر است ایملنت دندان انجام دهند و یا به فکر بریج باشند. اما اگر توانایی پرداخت هزینه این دو پروتز را ندارند دندان مصنوعی ژله ای گزینه مناسیبی برایشان خواهد بود.
قطعا ایمپلنت گزینه بهتری است زیرا داخل استخوان فک کاشته می شود و این اقدام مانع از تحلیل استخوان و آسیب لثه می شود. اما دندان مصنوعی چون داخل فک نیست نمی تواند روند تحلیل استخوان فک و لثه را بگیرید. ایمپلنت دندان می تواند یک روش دائمی باشد اما پروتزهای مصنوعی هرازچندگاهی نیاز به تعویض و تعمیر دارند.
1. برای افراد جوان، بهترین دندان مصنوعی کدام است؟ آنچه که برای جوانان مناسب است، اغلب ایمپلنت دندان است. زیرا بیشتر جوانان در صورت از دست دادن دندان، تنها تعداد کمی از آنها را از دست می‌دهند. در نتیجه، سزاوار است ایمپلنت دندان را در نظر بگیرند. اگرچه، اگر قادر به پرداخت هزینه لازم برای این دو پروتز نیستند، می‌توانند به دندان مصنوعی ژله‌ای روی بیاورند که این نیز گزینه‌ای مناسبی برای آنها خواهد بود
. 2. دندان مصنوعی بهتر است یا ایمپلنت دندان؟ بدون شک، ایمپلنت دندان گزینه بهتری است. زیرا ایمپلنت داخل استخوان فک کاشته می‌شود که این تداخل از تحلیل استخوان و آسیب زدن به لثه جلوگیری می‌کند. اما دندان مصنوعی درون فک نیست و نمی‌تواند از تحلیل استخوان و لثه جلوگیری کند. هرچند، ایمپلنت دندان می‌تواند یک روش دائمی باشد، درحالی که پروتزهای مصنوعی نیاز به تعویض و تعمیر